Wat betekent BENG voor de gevelbouw?

Hierbij zoomde hij vooral in op de aspecten die relevant zijn voor de gevelbouw. De belangrijkste onderwerpen waarop Rob Daniëls in ging, zijn in dit artikel te lezen. Bij de VMRG aangesloten bedrijven kunnen deze hele Expertsessie terugkijken.

De BENG eisen zijn sinds januari 2021 van kracht, wat houdt BENG precies in?
“BENG betekent Bijna Energie Neutrale Gebouwen en staat voor de beoordelingsmethodiek om de energieprestatie van nieuwbouw en bestaande bouw te bepalen met de onderliggende norm NTA 8800. Dit geldt zowel voor woning- als utiliteitsbouw.”

“Het gaat erom dat je aannemelijk maakt dat het te bouwen gebouw gaat voldoen aan de BENG eisen. Veel parameters zijn op dat moment nog niet definitief bekend, daar worden dan aannames voor gedaan. Bij de oplevering wordt getoetst of het gebouw inderdaad aan de BENG eisen voldoet.”

“Om dit soort berekeningen te mogen doen, moet je als persoon gecertificeerd zijn en de afmelding moet ook via een gecertificeerd bedrijf plaatsvinden. Alle scores worden door zo’n gecertificeerd bedrijf geregistreerd in EP-online, de landelijke database van energielabels, dus dat is anders dan voorheen bij de EPC berekeningen.”

“In BENG 1 zit de verwarmings- en koelbehoefte, dus de energiebehoefte van een gebouw. Een BENG berekening is altijd een maandgemiddelde berekening in de eenheid kWh/m2 vloeroppervlak per jaar. De installaties vallen hier volledig buiten, het gaat echt om de schil van het gebouw, de gevel, ramen en deuren. In BENG 2 wordt de basis van BENG 1 meegenomen, maar dan kijken we naast de verwarmings- en koelingsbehoefte ook naar installaties, dus naar het opweksysteem van warmte, koude en tapwater, de hulpenergie, het type ventilatiesysteem, zonnepanelen etc. BENG 3 gaat over het aandeel hernieuwbare energie, zoals zonne-energie of een warmtepomp.”

“Bij BENG 1 staat de gebouwschil centraal. Een compact ontwerp is hierbij belangrijk. Op het moment dat je de schil ten opzichte van het vloeroppervlak zo klein mogelijk maakt, dan is dit gunstig voor de BENG 1 scores. Ook is het belangrijk om te kijken naar de glasoriëntatie (ten opzichte van de zon) en het glaspercentage. Je wilt enerzijds de gratis zonnewarmte binnenhalen, maar anderzijds wil je in de zomer de temperatuuroverschrijding beperkt houden. De thermische isolatie is voor zowel de dichte als de licht doorlatende geveldelen van belang en ook luchtdichtheid is een belangrijke factor. Ook de thermische massa is van belang. Hoe zwaarder de dragende constructie van een gebouw is, des te gunstiger is dit voor de BENG 1 score. Zonwering is eveneens van belang, hierdoor wordt de koelbehoefte lager.”

“TOjuli is eigenlijk de vierde BENG eis, maar deze geldt alleen voor woningbouw en wordt op woningniveau bepaald. Bij TOjuli wil je juist zo min mogelijk zonnewarmte binnen krijgen door bijvoorbeeld het toepassen van zonwering, zonwerende beglazing of grote overstekken. Deze maatregelen, die in de zomerperiode goed werken, kunnen in de winterperiode een averechtse werking hebben. Je ziet dus dat maatregelen die gunstig zijn voor TOjuli vaak ongunstig zijn voor BENG 1 en 2. Overigens is de TOjuli eis niet van toepassing bij actieve koeling.”

“Er zijn verschillende eisen voor verschillende typen gebouwen. De BENG 1 factor is geen vaste factor. Deze kan opgerekt worden afhankelijk van de verhouding tussen vloeroppervlak en geveloppervlak. Dit geldt zowel voor woningen als utiliteitsgebouwen. Er gelden verschillende eisen voor diverse gebruiksfuncties en bij een combinatie van functies in één gebouw, worden ook de eisen naar rato van vloeroppervlak gecombineerd tot één BENG eis.”

“De berekeningssoftware geeft alleen uitkomsten op het moment dat alles is ingevoerd, dus dat maakt het voor een gevelbouwer lastig. De BENG 1 score is echter wel heel belangrijk en wij lopen er tegenaan dat dit bij veel projecten de moeilijkste score is om te halen. Het beter isoleren dan de minimale Bouwbesluit eisen van de gesloten geveldelen levert niet zo veel winst meer op. Een verbetering van de licht doorlatende delen, dus zowel van de deuren, de ramen, als het glas, levert wel winst op. Met de U-waarden van het kozijn en het glas en de luchtdichtheid kunnen gevelbouwers het verschil maken.”

“Die bestaat nog steeds, maar we zien in de praktijk dat de BENG 1 eis in veel gevallen niet behaald kan worden met een U-waarde van 1,65 W/m2K.. De U-waarde is dus ook niet iets wat een gevelbouwer standaard aan kan houden. De U-waarde in BENG 1 is heel afhankelijk van het ontwerp, grootte van het gebouw, oriëntatie en het glaspercentage in de gevel. We zien dat bij woningbouw de U-waarde vaak verlaagd moet worden naar 0,9 tot 1,0 W/m2K om aan de BENG 1 eis te kunnen voldoen. Bij utiliteitsbouw is er vaak wat meer ruimte en is het niet altijd nodig om de U-waarde te verlagen. Elk gebouw is uniek en dient dan ook project specifiek geoptimaliseerd te worden om aan alle geldende eisen te laten voldoen.”