De nieuwe entree van Leiden

De ambities liegen er niet om: het doel is om van het gebied de duurzaamste kilometer van Nederland te maken. Het BREEAM Very Good gecertificeerde Lorentz fungeert als het ware als nieuwe entree en vormt de verbinding tussen het station en de oude binnenstad. 

Lorentz heeft een totale oppervlakte van ongeveer 50.000 m2. Het ontwerp van Neutelings Riedijk Architects bestaat uit een donkerkleurige plint met commerciële ruimten, een parkeergarage en de grootste fietsenstalling van Leiden. Bovenop het plintgebouw bevinden zich twee torens met daarin 167 huurappartementen. In fase 1 zijn het plintgebouw en twee woontorens gerealiseerd, fase 2 start nog dit jaar en behelst de bouw van een kantoortoren. Voor fase 1 is in ieder geval alles uit de kast gehaald om een kwalitatief hoogwaardige gevel te ontwerpen.

Met Neutelings Riedijk Architects stond het ABT-team voor de uitdaging om met een scherp budget een zo hoog mogelijke kwaliteit te bereiken.   

“Wij zijn vanuit onze ervaring en samenwerking met de architect benaderd door bouwcombinatie Van Wijnen / Hurks (BCL) voor het uitwerken van het definitief ontwerp naar het uitvoeringsontwerp en de ondersteuning in BIM-coördinatie,” zegt Matthijs Gerds van ABT. “Het gaat hier om een commerciële ontwikkeling waarbij goed is gelet op het budget. De grootste uitdaging was om de kwaliteit van een utiliteitsgebouw in een woningbouwproject terug te laten komen. Dat is goed gelukt. Niet door uitzonderlijke oplossingen te verzinnen, maar door slim en op een pragmatische manier om te gaan met het opzetten van het uitvoeringsontwerp. Met bestaande technieken en kennis van leveranciers is een integraal detail gemaakt. Daarin speelde het super strakke ontwerp van Neutelings Riedijk Architects met een hele duidelijke maatsystematiek overigens ook een heel belangrijke rol. Het hielp ons enorm. We hebben er nog tot ver in de uitvoering plezier van gehad.”

Het Lorentz-gebouw bestaat uit drie verschillende gevelonderdelen. “Het plintgebouw is uitgevoerd met prefab beton en een deel metselwerk, terwijl de torens zijn voorzien van een aluminium felsbeplating,” vervolgt Gerds. “Die drie ‘smaken’ vragen elk om een andere aanpak. Dat hebben we in tijd uitgewerkt in het 3D-model. We hebben geprobeerd om zo slim mogelijk de uitvoering in te gaan en de kennis te laten waar deze thuishoort: bij de verschillende leveranciers. Dat betekent bijvoorbeeld dat we in het model geen kozijnprofielen hebben uitgewerkt, maar wel veel aandacht hebben besteed aan de engineering en positionering van de stelkozijnen. Op die manier konden de kozijnen heel eenvoudig en met standaard oplossingen gemodelleerd worden. Datzelfde geldt voor de prefab betonelementen en het metselwerk in de plint. Bij de torens was de maatvoering van de felsbeplating leidend. We hebben letterlijk alle felsplaten tot in detail in het Revit-model in de gemodelleerd, dat resulteerde in een eenvoudige montage en uiteindelijk een zeer strak uiterlijk.”

Het volledige Lorentz-gebouw is voorzien van aluminium Kawneer AA 100 vliesgevels en RT72 Reflex kozijnsystemen, eveneens van Kawneer. “Door eerdere positieve ervaringen met hoofdaannemer Van Wijnen is het project bij ons op tafel gekomen,” zegt Leon Wolters, directeur van asw gevelbouw en verantwoordelijk voor alle kozijnen en vliesgevels in het gebouw. “De uitdaging was van meet af aan duidelijk: het budget om het gebouw te kunnen realiseren was leidend. Het was een continu ‘gevecht’ met planning, logistiek en prijzen. Door als bouwpartner op te treden, is dat uiteindelijk gelukt. Technisch was het geen hogere wiskunde, mede door het strakke ontwerp.” Jaco van der Ham van Kawneer vult aan: “Wel is er extra aandacht besteed aan de waterhuishouding ter plaatse van de lange verticale raamstroken. Er dient veel water afgevoerd te kunnen worden over een vrij smalle breedte. Daarom zijn er extra waterafvoergaten geïntegreerd in het profiel. Tevens is door die beperkte zijruimte verdekt liggend beslag toegepast.” Alle kozijnen en puien zijn voorbereid en geproduceerd in de productielocatie van asw in Weert. Wolters: “Op locatie was het vervolgens just-in-time aanleveren en direct monteren. De ruimte op de bouwplaats was zeer beperkt. In totaal hebben we toch in korte tijd zo’n 5.000 m2 aan kozijnen en vliesgevels verwerkt.” 

“We hebben een hoge esthetische kwaliteit weten te realiseren voor een laag budget”, resumeert Gerds. “Dat is onder andere te danken is aan de pragmatische manier waarop we de uitwerkingsslag van DO naar UO hebben gemaakt. In het uitvoeringsontwerp zijn de kritische punten benoemd en raakvlakken met de leveranciers uitgetekend. De focus lag telkens op ‘hoe maak je iets, hoe ziet de uitvoering eruit en wat heb je echt nodig’? Met die bril op zijn we de uitvoering in gegaan waarbij we het 3D-model zo goed mogelijk hebben laten aansluiten bij de realiteit van de bouw. Dat leidt absoluut tot een kwalitatief hoogwaardiger eindresultaat en daarmee was dit project ook een keerpunt voor ons. We zijn nu veel meer geneigd om vooraf kritisch na te denken hoe BIM de uitvoering kan helpen,” besluit Gerds. Intussen is ook de overeenkomst ondertekend voor de ontwikkeling van fase 2: de bouw van de derde toren, bedoeld voor kantoren.   

Bouwinfo
Lorentz, Leiden

Opdrachtgever/investeerder
is SAREF (Syntrus Achmea RE&F)

Aannemer: 
BCL (Hurks+Van Wijnen)

Architect: 
Neutelings Riedijk Architects

Gevelbouwer:
asw gevelbouw

Engineering: 
ABT

Systeemleverancier: 
Kawneer