VMRG | Wimpergevel met voorgevormde schelpen

Het Voorzetgebouw markeert de nieuwe hoofdentree van het vernieuwde en uitgebreide winkelcentrum Hoog Catharijne in Utrecht, direct achter station Utrecht Centraal. De nieuwe entree heeft een in het oog springend ontwerp in de vorm van een wimper, bestaande uit uniek gevormde aluminium panelen (schelpen). Volgens Joël Van den Broeck, projectleider bij gevelbouwer Vorsselmans, verlangde de esthetisch hoogwaardige wimpergevel een uitzonderlijk hoge nauwkeurigheid in maatvoering.

Jaren voordat het nieuwe Voorzetgebouw op de markt kwam, werd Vorsselmans al door Aldowa ingeschakeld om samen met de architect Altoon Partners mee te denken over het maakbaar maken van de gevel. “De architect had een bepaald beeld voor ogen met de vliesgevel en wimpergevel. Dat hebben we in het voortraject getest op trillings- en windhinder aan de hand van een mock-up. Op moment dat het project daadwerkelijk op de markt kwam, werd het gegund aan Boele & van Eesteren, een van onze vaste relaties waarmee we al meer dan vijftien jaar samenwerken. Al vrij snel kwamen we tot een onderlinge opdracht. Het werk dat we er in het voortraject hadden ingestoken, was dus niet voor niets geweest.
Vorsselmans nam de leiding over de volledige uitvoering van de gevel; Aldowa heeft de schelpen in onderaanneming van Vorsselmans uitgevoerd.”

Wimpers

Voor zulke beeldbepalende projecten en gevels is er vaak geen standaard oplossing in een leverancierscatalogus beschikbaar, weet Van den Broeck. “De architect heeft vaak net iets anders in gedachten dan wat er reeds beschikbaar is en daar speelt Vorsselmans graag op in. We kiezen producten die zich eenvoudig laten verwerken. Aluminium is zo’n product en tevens duurzaam als je denkt aan levensduur, recyclebaarheid en onderhoud. Verder zijn alle mogelijke vormen in een profiel te bedenken
door het maken van een uniek extrusieprofiel. Voor de entreegevel zijn bijvoorbeeld enkele nieuwe matrijzen gemaakt en profielen geëxtrudeerd om het ontwerp uitvoerbaar te maken.” De gevel van het Voorzetgebouw is opgebouwd uit een vliesgevel, bestaande uit Schüco FWS 50-profielen. “In de stijlen is een vin geïntegreerd die naar buiten steekt, waaraan de wimpers (voorgevormde aluminium panelen) hangen,” legt Van den Broeck uit. “De schelpen op zich zijn opgebouwd uit 2 millimeter dik aluminium, waarvan er in totaal 760 zijn opgenomen in de gevel.”

3D model

Bij zulke gevels komt het aan op millimeters, weet Van den Broeck. “De afstemming in maatvoering tussen de aluminium panelen en de voorzieningen was een hele klus en is volledig in 3D uitgezet in een model. Komt nog bij dat de componenten door verschillende partijen worden aangeleverd. Elke partij heeft zo zijn eigen normeringen, ideeën en werkmethoden. Het is belangrijk om elkaar op de hoogte te houden van de gemeenschappelijke belangen. Waarbij staalleveranciers vaak gewend zijn om te werken met toleranties +/- 20 mm, moest er nu met een veel grotere nauwkeurigheid gewerkt worden om een strak gevelbeeld te krijgen. Het resultaat mag er zijn; alle inspanningen hebben zeker het gewenste resultaat opgeleverd.”

Postzegel

Een andere uitdaging van het project was de locatie. Van den Broeck: “We wisten vooraf dat we gingen bouwen op een postzegel midden in de stad, omsloten door een druk winkelcentrum aan de ene kant en andere bouwplaatsen (stationsplein met een enorme luifel) aan de andere kant. Om de logistiek en montage mogelijk te maken, dienden we gebruik te maken van torenkranen van de andere bouwplaatsen. Zo werden planningen van verschillende bouwplaatsen en aannemers in elkaar verweven. Als er één planning uitloopt, dan weet je dat je ergens klem komt te zitten in de uitvoering. Zo geschiedde, maar gelukkig had Vorsselmans flexibele uitvoerders en montageploegen ter plaatse die soms op een ouderwetse manier en met stevig doorwerken het werk toch voor elkaar hebben gekregen. Zo zie je dat het vaak op de mensen op de bouw en montage aankomt om alsnog dingen gedaan te krijgen.”