VMRG Column | Recycling, bottleneck en nieuwe kansen

Vroeger ervoeren bedrijven hun afval als een last en recyclen als een vervelende plicht. Die verhouding verandert, nu steeds meer bedrijven hun afval als een bron van inkomsten zien. Zo zorgt recycling in de metaalindustrie niet zozeer voor een nieuwe inkomstenstroom maar voor een besparing in het productieproces doordat veel minder energie nodig is met bijbehorende positieve gevolgen voor de CO2 uitstoot.

Staal en aluminium zijn zonder verlies van kwaliteit voor nagenoeg 100% recyclebaar. Het recyclen van staal en aluminium levert met een reductie in CO2 uitstoot en energieverbruik tot 95% een aanzienlijke milieuwinst op. Deze gegevens zijn voor een belangrijk deel van invloed op de levenscyclus analyse (LCA). We moeten ons daarbij wel realiseren dat de LCA een momentopname is die in de tijd kan veranderen. Zo loopt bijvoorbeeld de beschikbaarheid van afgedankt aluminium en staal op dit moment niet in de pas met de vraag, waardoor “nog” steeds nieuw aluminium en staal geproduceerd wordt.

Bedrijven die actief zijn in de aluminium en staalindustrie, krijgen dan ook steeds vaker te maken met de schaarste van deze grondstoffen. Hoe ga je daar als ondernemer mee om en waar haal je in de toekomst je grondstoffen vandaan? Voor de economische winst hoeft een producent vooralsnog niet over te stappen naar gerecycled aluminium, want aluminium schroot heeft een hoge restwaarde omdat het zo recyclevriendelijk is. De winst moet vooral gezocht worden in de milieuwinst, minder energieverbruik en een veel lagere CO2 uitstoot. Omdat naar de toekomst toe steeds meer gebruik gemaakt zal gaan worden van gerecycled aluminium en staal, zal ook de LCA van aluminium en staal op termijn daarop positief meebewegen, zo is de verwachting. We leven in een dynamische wereld, zetten gebouwen neer voor vele decennia, maar maken voor de LCA gebruik van de “nu actuele” statische gegevens. In hoeverre in deze LCA vermelde data in de tijd valide blijken te zijn, zal de tijd leren. 

Eén ding is zeker, er zal steeds meer gebruik gemaakt gaan worden van gerecyclede metalen, waaronder aluminium en staal. En daarmee zal het milieuprofiel van deze materialen, zoals dat tot uiting komt in de LCA, in positieve zin meebewegen. De bottleneck is dat er mede door de lange levensduur van aluminium en staal nog altijd te weinig afgedankt aluminium en staal beschikbaar is, waardoor er dus ook “nog” steeds nieuw aluminium en staal wordt geproduceerd. De circulaire kringloop is daardoor nog niet gesloten. Niet omdat materiaal de kringloop ongecontroleerd verlaat, maar doordat er zich te weinig materiaal binnen de kringloop bevindt.

Doordat de overheid de ambitie heeft dat de Nederlandse economie in 2050 circulair is, staat ook de gevelbouw voor een grote verduurzamingsopgave. Reden voor de VMRG om een actieve bijdrage te leveren binnen de Circulaire Geveleconomie met de doelstelling om via een ketenakkoord te komen tot een integraal inclusief systeem voor de gevel. In een Circulaire Geveleconomie staat de producentenverantwoordelijkheid centraal. Om die reden zijn ook de VMRG gevelbouwers daarbij actief betrokken.

De potentie voor een circulaire economie is groot, maar vraagt om een specifieke aanpak per branche om de transitie in gang te zetten. De VMRG is daar samen met andere branches bij betrokken en werkt aan een gezamenlijke producentenverantwoordelijkheid, waarbij de circulaire gevel nieuwe kansen genereert om de klimaatdoelstellingen op een hoger plan te zetten.

Hans Zwaanenburg – directeur VMRG.