‘Transparant entreegebouw voegt zich naar zijn omgeving’

Een klassiek lint van oude molens, aaneen geregen door smalle dijken in een groene polder. Het oer-Hollandse landschap is hét visitekaartje van Kinderdijk. Het nieuw te bouwen bezoekerscentrum en entreegebouw mocht deze historische omgeving niet verstoren. Het langgerekte gebouw aan het water volgt de lijn van de dijk en door de grote mate van transparantie voegt het zich naar de omgeving. De verdiepingshoge glazen gevels hebben bovendien een verrassende link met de binnenvaart cruiseschepen die hier regelmatig aanmeren.

In 1997 werd het karakteristieke landschap van Kinderdijk uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Sindsdien groeit het aantal bezoekers exponentieel. Tot voor kort werden toeristen opgevangen in een gedateerd clubhuis met verouderde faciliteiten, maar sinds de zomer van 2019 is het entreegebied volledig opnieuw ingericht en staat er een prachtig nieuw bezoekerscentrum. M& DB Architecten uit Den Haag is verantwoordelijk voor het ontwerp van de herontwikkeling. Ze wonnen er de prijsvraag mee die was uitgeschreven door de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk. “We wilden er bewust geen architectonisch icoon van maken, maar een gebouw dat zich voegt naar de omgeving,” vertelt architect Michael Daane Bolier.

Naadloze verbinding

Het bezoekerscentrum bestaat uit een langwerpig volume met een beloopbaar plat dak. Daaronder bevinden zich twee glazen entreeruimtes, één voor ontvangst en één voor vertrek. Doordat het bezoekerscentrum voor de helft in het water staat en voor de helft op de kade, lijkt het te zweven boven de grond. M& DB koos voor hout, geanodiseerd aluminium en glas als primaire materialen. Het water en de lucht weerspiegelen in het aluminium waardoor het gebouw een minimale impact heeft op de omgeving. De grote glazen gevels zorgen bovendien voor een naadloze verbinding tussen de binnen- en buitenruimte, wat een unieke beleving van het oer-Hollandse landschap oplevert. Metaglas stond in voor de levering en montage van deze glazen gevels. “Door het systeem van Metaglas op een slimme manier toe te passen, kijken bezoekers echt alleen tegen glas aan,” zegt Daane Bolier.

Bertold van der Meijden, projectleider bij Metaglas vult aan: “De profielen zijn verzonken in de vloeren en plafonds toegepast.”

Ultraslank raamsysteem

De deuren, horizontale schuifpuien en glasgevels van het bezoekerscentrum lijken optisch één geheel, vervolgt Van der Meijden. “We hebben het gebouw rondom uitgevoerd met een dubbel U-profiel, ons Methermo^®XL systeem. Het is in de basis al een ultraslank systeem, maar door de profielen verzonken toe te passen, ontstaat een nóg strakker geheel. Alle vaste delen (glaspartijen) bevinden zich in het buitenste profiel, terwijl de schuifpuien in het binnenste vlak zijn gepositioneerd. De gevels kunnen namelijk geopend worden, in meerdere delen. Onder meer bij de kaartverkoop, in het café en in de souvenirshop. Sinds enige tijd bieden we ook naar binnen- en buiten draaiende deuren in ditzelfde slanke systeem. Dat hebben we hier ook toegepast en maakt de gevel optisch één geheel.” De te openen gevels bieden volgens de architect meerdere voordelen. “Op drukke dagen bevordert het de doorstroming van
publiek en op mooie dagen vergroot het de capaciteit van het gebouw.”

Obstakels overwinnen

De montage van de glazen gevels bracht volgens Van der Meijden wel nog de nodige uitdagingen met zich mee. “Het gebouw ‘zweeft’ over het water en heeft bovendien grote overstekken. We hebben een speciaal hulpmiddel moeten ontwikkelen om met de kraan deze ‘obstakels’ te bedwingen om zo het glas van forse afmetingen (3 meter bij 2,70 meter) aan de waterzijde onder de overstek te kunnen plaatsen. Een precisieklus. Het vroeg ook de nodige afstemming met aannemer P. van Leeuwen. Neemt niet weg dat de montage uiterst succesvol is verlopen.” In totaal heeft Metaglas zo’n 360 m² van het Methermo^®XL systeem verwerkt in het nieuwe bezoekerscentrum. Leuk detail is dat Metaglas ook producent is van verticale schuiframen voor toepassing op binnenvaart cruiseschepen. Voor toeristen die per boot komen dus een bekend ‘gezicht’. “We zijn zo’n drie maanden bezig geweest met de voorbereiding, engineering en productie,” blikt Van der Meijden terug. “De montage heeft ongeveer een maand in beslag genomen.”

Eind augustus is het nieuwe bezoekerscentrum koninklijk geopend door Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix. Dat gebeurde tijdens een spectaculaire show vol muziek, fonteinen en licht. Vele jaren van voorbereiding gingen vooraf aan de grondige metamorfose van de entree van dit iconische stukje Nederland. Het eindresultaat is verbluffend. “We wilden een ingetogen en modern gebouw dat van deze tijd is creëren, want Kinderdijk is geen traditioneel erfgoed in de zin dat er niets meer gebeurt. Integendeel, het is springlevend. De nieuwste gemalen doen er nog altijd hun werk,” besluit Daane Bolier.