Sterk groeiperspectief gevelbouw

Ging het goed met de economie en daarmee het BBP dan ging het nog veel beter met de bouw. Ging het minder goed met de economie, dan ging het ook veel minder goed met de bouw. De impact en daarmee de uitslagen van de bouwactiviteiten zijn veel groter dan in de economie. De volumegroei in de bouw heeft dan ook mede door investeringen te maken met deze veel grotere uitslagen. De coronacrisis laat, in tegenstelling tot de voorgaande bankencrisis en Eurocrisis, zien dat de bouw zich ten opzichte van de krimp van het BBP in 2020, erg goed heeft staande gehouden. Niet eerder is, zoals in 2020 gebeurde, het BBP zoveel sterker teruggelopen dan de bouwactiviteiten. Een ware patroondoorbraak.

Natuurlijk ijlt de bouw na en is de bouw laat cyclisch, maar dat is nog geen verklaring waarom dit patroon doorbroken is. De belangrijkste reden is dat in tegenstelling tot de verwachtingen van menigeen, waaronder het EIB, er juist gedurende de coronacrisis relatief veel geïnvesteerd is in herstel en verbouw. Mede doordat voor een belangrijk deel de inkomens op peil zijn gebleven en er weinig mogelijkheden waren voor vakantie, werd in 2020 aanzienlijk meer dan verwacht in de bouw en eigen woning geïnvesteerd. De geprognotiseerde krimp in de bouw werd daarmee mede door herstel en verbouw aanzienlijk minder dan verwacht. Iets soortgelijks hebben we zien gebeuren in de supermarkt en doe-het-zelf-winkels. Waar cultuur en horeca het zwaar hebben te verduren, wordt in andere sectoren meer omzet gerealiseerd. Dit patroon tezamen met de maatregelen in overheidssteun hebben mede bepaald waarom de werkloosheidscijfers in Nederland met zo’n 4% nog altijd erg laag zijn. Maar hoewel de vooruitzichten laten zien dat ook in de bouw in 2021 nog een kleine terugval in werkgelegenheid te verwachten is, zullen we op de middellange termijn, zo is de verwachting, weer heel snel mensen nodig hebben.

Een punt van zorg is en blijft het woningtekort dat niet valt op te lossen met de plannen die de politieke partijen aandragen. Die conclusie trekt ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van de verkiezingsprogramma’s van de diverse politieke partijen. De partijen komen volgens het PBL vooral met plannen die aansluiten bij het woonbeleid dat er nu al ligt. Het PBL zet daar meteen de kanttekening bij dat het woningtekort eigenlijk ook niet op te lossen valt in een kabinetsperiode. Zelfs wanneer de politieke partijen in staat blijken een significante versnelling van de woningbouw mogelijk te maken, zal er aan het einde van de komende kabinetsperiode nog altijd een woningtekort zijn. Daarnaast is ook de vergunningverlening door de lokale overheid van grote invloed op niet alleen de woningbouw, maar ook de utiliteitsbouw. Want hoewel er in 2020 ruim 10% meer vergunningen werden afgegeven voor woningbouw dan in 2019 zijn er in 2020 68.000 woningen gebouwd, hetgeen duidelijk lager ligt dan de politieke ambities van 1 miljoen woningen in de komende 10 jaar. De orderportefeuilles blijken daarmee dan ook mede afhankelijk te zijn van de afgegeven vergunningen en daarmee zijn de portefeuilles van vandaag de productie van morgen.

Het positieve is wel dat er vanuit de politiek veel ambitie is. Voor dit jaar is de verwachting dat de woningbouw zich wat zal stabiliseren, maar doordat we op een laag niveau zitten is er nog veel mogelijk en zouden volgens het EIB voor de komende jaren groeipercentages van 5% of meer goed mogelijk kunnen zijn. Naast de woningbouw zal ook voor de utiliteitsbouw in 2021 een correctie optreden, maar zullen ook hier de bouwactiviteiten weer snel aantrekken, zodra de economie weer aantrekt. Het EIB voorziet hier voor de komende jaren jaarlijkse groeicijfers van zo’n 3%. De totale bouwproductie kan daarmee op de middellange termijn groeien van ruim 75 miljard euro in 2020 naar zo’n 84 miljard euro in 2025. De bouw- en gevelbranche houden zich daarmee goed staande tijdens de coronacrisis en hebben een sterk groeiperspectief op de middellange termijn.