Kip of ei

Sommige discussies leiden ‘gegarandeerd’ tot geschillen. Wanneer een koper zijn leverancier niet (tijdig) betaalt voor een inmiddels geleverd product, wil de lucht nogal eens snel betrekken. Er kán een gerechtvaardigde reden zijn om (nog) niet te betalen vooral als het geleverde product niet naar behoren functioneert. Maar als beide partijen blijven volharden ‘in hun recht te staan’, is een rechtsgang soms onvermijdelijk. 

Wat was er aan de hand? Een pluimveebedrijf en een leverancier van drooginstallaties hebben een overeenkomst gesloten voor de levering van een mest-drooginstallatie met luchtwasser die onderdeel vormt van een bio-vergistingsinstallatie. Andere onderdelen daarvan zijn door andere leveranciers geleverd. Toen er vóór de oplevering over de juiste werking van de drooginstallatie problemen ontstonden, hebben partijen deze opgelost met behulp van een onafhankelijk deskundige. De afspraken zijn vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. Daarin zijn onder meer de werkzaamheden die nog door de leverancier moesten worden uitgevoerd en een bedrag per dag voor stilstand-schade vastgelegd maar ook een betaalschema vanwege de betaalachterstand van het pluimveebedrijf. Op de vaststellingsovereenkomst zijn net als op de initiële overeenkomst de Metaalunievoorwaarden van toepassing verklaard.

Ondanks de vastgelegde afspraken ging het toch weer mis tussen partijen toen na een claim van het pluimveebedrijf voor vergoeding van stilstand-schade vanwege het niet functioneren van de drooginstallatie, de leverancier betwistte dat de diverse oorzaken iets te maken hadden met de in de vaststellingsovereenkomst vastgelegde punten. De drooginstallatie is, uiteindelijk, werkend opgeleverd, maar er bleef een akelig luchtje hangen tussen partijen. Het pluimveebedrijf heeft het proces-verbaal van de oplevering niet ondertekend en ook is het niet alle betalingsverplichtingen uit de vaststellingsovereenkomst nagekomen. Partijen hebben daarna nog met elkaar gesproken over de niet nagekomen betalingsverlichtingen en het betwiste bedrag aan stilstand-schadevergoeding maar dit gesprek verliep zonder een oplossing te brengen.

Toen de drooginstallatie ook ná de oplevering enkele keren defect raakte, schakelde het pluimveebedrijf achter de rug van de leverancier om een derde partij in voor de reparatie. De rekening hiervoor legde het pluimveebedrijf bij de leverancier neer. De leverancier weigerde betaling onder verwijzing naar de tussen beiden gevoerde correspondentie over de voortdurende betalingsachterstand van het pluimveebedrijf. Dat er serieus stront aan de knikker was, bleek wel toen partijen zich ook nog na een vonnis van de rechtbank, in hoger beroep wendden tot de raadsheren van het gerechtshof met het verzoek om de lucht te klaren.

Het pluimveebedrijf was door de rechtbank veroordeeld tot betaling van de openstaande facturen aan de leverancier. Tot frustratie van het pluimveebedrijf waren ook zijn eigen vorderingen op de leverancier allemaal afgewezen. Bij het hof eist het bedrijf onder meer een vergoeding voor de gevolgschade vanwege de stilstand en een vergoeding voor de kosten van de reparaties door derden. Ook meent het bedrijf dat het recht heeft op garantie na de oplevering en dat de leverancier daarin te kort geschoten is.

De frustratie bij het pluimveebedrijf wordt er niet minder op. Het hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank zodat het pluimveebedrijf zijn betalingsverplichtingen jegens de leverancier alsnog moet nakomen. Door in verzuim te blijven met betalen heeft het bedrijf zijn recht op garantie verspeeld. In de Metaalunievoorwaarden staat dat een beroep op garantie gedurende zes maanden na de oplevering kan worden gedaan mits door de koper (het pluimveebedrijf) aan al zijn verplichtingen jegens de leverancier is voldaan. Over het beding in de Metaalunievoorwaarden waarin gevolgschade wordt uitgesloten, oordeelt het hof dat het niet ongebruikelijk is bij zakelijke transacties dat gevolgschade wordt uitgesloten of aanzienlijk wordt beperkt. Ter zake de reparaties oordeelt het hof dat de leverancier deze heeft mogen weigeren omdat het pluimveebedrijf al in verzuim verkeerde met betalen. Ook is er overeenkomstig de Metaalunievoorwaarden geen garantieverplichting op reparaties van derden. Alle vorderingen van het pluimveebedrijf worden (opnieuw) afgewezen. 

Een betalingsachterstand oplopen en vreemdgaan voor een reparatie bij een derde partij en daarna schadevergoeding claimen bij de oorspronkelijke leverancier, is juridisch gezien meestal niet verstandig. Aan te bevelen is om vóór het contracteren proactief uit te zoeken wat u van elkaar verwacht en mag verwachten om latere kip-of-ei-discussies te voorkomen. En het maakt daarbij niet uit of het gaat om een groene gevel of een bio-vergistingsinstallatie. Voor een groene gevel met metalen ramen- en gevelelementen, is het ei snel gelegd door contact te zoeken met de leden van de VMRG.