Waterdichtheid gevels in de praktijk

Verandert er iets ten aanzien van de waterdichtheid van gevelconstructies na invoering van het Besluit bouwwerken leefomgeving?

Ook met de invoering van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) moet een gebouw waterdicht zijn. Deze publiekrechtelijke eis geldt voor de uitwendige scheidingsconstructies van een gebouw waar gevels onderdeel van zijn. Maar hoe zat die regeling ook alweer in elkaar, hoe kun je de eisen toetsen en wat zijn de aandachtspunten? Hieronder volgt een beknopte beschrijving.

Wet- en regelgeving

De beproevingsmethode om de waterdichtheid te bepalen, wordt beschreven in NEN 2778. Aanvullend op deze Nederlandse wetgeving is op Europees niveau vastgelegd dat vliesgevels, ramen en deuren voorzien moeten zijn van een CE-markering. Een onderdeel van deze CE-markering is het uitvoeren van een beproeving van de waterdichtheid in een geaccrediteerd laboratorium. Ramen en deuren worden beproefd in overeenstemming met NEN-EN 1027 en vliesgevels volgens NEN-EN 12155. Beide testmethoden liggen in lijn met NEN 2778. Vervolgens wordt aan de hand van de testresultaten een deur- of raamsysteem geclassificeerd volgens NEN-EN 12208 en een vliesgevelsysteem volgens NEN-EN 12154.

Op projectniveau moet de gevelbouwer de prestaties van aluminium gevelelementen afstemmen op de gestelde eisen voor de waterdichtheid. Dit betreft de minimale eis uit het Bbl of een mogelijk hogere privaatrechtelijke eis die is vastgelegd in de contractdocumenten. De minimaal aan te houden toetsingsdruk wordt bepaald volgens de NEN 2778 en is afhankelijk van de hoogte van het gebouw, de omliggende bebouwing en het windgebied.

Waarom praktijkmeting?

De resultaten van een laboratoriumtest zijn voor een opdrachtgever of aannemer soms niet afdoende om de waterdichtheid van een gevel aan te tonen. Dit omdat bij laboratoriumtesten alleen de waterdichtheid van de afzonderlijke elementen onder ideale omstandigheden wordt aangetoond en bouwkundige aansluitingen niet worden beproefd. Om te beoordelen of een gevelconstructie daadwerkelijk voldoet aan de gestelde waterdichtheidseis, is het mogelijk om een praktijkmeting uit te voeren op een representatief geveldeel van het project. De praktijkmeting wordt uitgevoerd in lijn met de hierboven genoemde normen.

Onze ervaring bij praktijkmetingen is dat standaard gevelelementen meestal aan de gestelde eisen voor de waterdichtheid voldoen, maar er zijn uitzonderingen. De uitvoering blijft immers mensenwerk. Zeker wanneer er hoge eisen worden gesteld aan de waterdichtheid van gevelconstructies is een aantal type gevelelementen kritisch. Denk hierbij aan specials zoals bijvoorbeeld brandwerende kozijnen, schuifpuien, stolpdeuren en deuren met beperkte opstand (vanwege toegankelijkheidseis Bbl). Naast omissies in de gevelelementen zelf kunnen er onvolkomenheden zijn in de afdichting rondom de elementen. Met het uitvoeren van een praktijkmeting worden de waterdichtheidseisen getoetst. Bij deze beproeving wordt er aan de binnenzijde van het geveldeel een luchtdichte testkast gebouwd (zie foto) en aan de buitenzijde wordt een beregeningstoestel aangebracht (zie foto) conform de genoemde normen.

Aandachtspunten

Om risico’s op waterdichtheidsgebreken te beperken, is het aan te raden om de detaillering vooraf te toetsen op luchtdoorlatendheid en waterdichtheid. Ook is het zinvol om vooruitlopend op de productie een laboratoriumbeproeving van een representatief geveldeel uit te voeren, zodat aandachtspunten in gevelelementen in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Deze resultaten zijn echter niet representatief voor de praktijksituatie. Om die reden is het waardevol om op de bouw een proefopstelling te maken van de aan te brengen afdichtingen en deze te laten beoordelen. De daadwerkelijke uitvoering en moeilijkheden in het ontwerp worden hierdoor inzichtelijk. Tenslotte kan een praktijkmeting voor de waterdichtheid worden uitgevoerd. Het is aan te raden om bij deze beproeving ook de gevelafwerking mee te nemen, zodat de eindsituatie wordt getest. Het is verstandig om de beproeving zo vroeg mogelijk in het bouwproces uit te voeren. Mogelijke aandachtspunten en eventuele gebreken worden dan tijdig opgemerkt en aanpassingen zijn vaak nog eenvoudig te realiseren.

Samenvattend is de werkwijze om een waterdichte gevel te realiseren onder het Besluit bouwwerken leefomgeving niet anders dan voorheen en blijft het een belangrijk aandachtspunt in alle fases van het bouwproces.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Kettlitz Gevel- en Dakadvies.