Achtergronden en methoden voor een helder verhaal
Inmiddels weten we allemaal dat elke industrie milieu-impact heeft en waardevolle grondstoffen en energie verbruikt. Net als andere branches binnen de bouwwereld zet ook de kunststofkozijnenbranche in op het verduurzamen van producten en processen in de keten. VKG werkt samen met haar leden en partners iedere dag aan het verbeteren en verduurzamen van de impact van kozijnproducten, van grondstof tot productie en gebruik en van onderhoud tot recycling.
De duurzame verbeterslag van kunststof zit hem in het gebruik van een andere grondstof. Nu is aardolie de grondstof, maar aardolie is niet heilig. Gedreven door het grondstoffentekort en de zoektocht naar een product met minimale milieubelasting, is er door samenwerkingen van de kunststofkozijnenbranche bio-attributed PVC ontwikkeld. Bij bio-attributed PVC wordt de fossiele grondstof vervangen door een hernieuwbaar alternatief: in dit geval restmateriaal uit duurzame bos- en landbouw. Dit maakt de profielen vele malen minder milieubelastend dan traditioneel PVC, met een CO2-besparing tot wel 90%, zonder kwaliteitsverlies. Onlangs zijn bij een verduurzamingsproject van BAM de eerste kozijnen met profielen van dit nieuwe PVC geplaatst. Een mooie stap in de toekomst.
Een andere stap is de opname van drie varianten van de kunststof kozijnen van een VKG-lid in de NMD sinds maart 2023. Dit zijn de allereerste kunststof kozijnen in Nederland met categorie 1 productkaarten. Met het beschikbaar stellen van de categorie 1 productkaarten worden de milieuprestaties inzichtelijk. Dit is helpend bij het verlagen van de MPG-score (Milieu Prestatie Gebouwen) van nieuwe kantoorgebouwen en nieuwbouwwoningen.
Een belangrijke factor voor het opstellen van de categoriekaarten binnen de Nationale Milieudatabase zijn Product Category Rules (PCR). Het betreft een verzameling specifieke regels, vereisten en richtlijnen voor het opstellen van Environmental Product Declarations (EPD) voor een of meer productcategorieën. PCR ondersteunen opstellers van LCA bij het genereren van consistente resultaten bij de beoordeling van producten van dezelfde productcategorie.
Jaren geleden hebben verschillende kozijnenbrancheorganisaties – aluminium, staal en kunststof – de samenwerking opgezocht. Onafhankelijke autoriteiten, Harry Nieman en SGS, stelden samen met de branches een door de NMD goedgekeurde PCR op van het 3300 x 1500 mm kozijn. Deze PCR rekent de hoeveelheden materiaal terug naar vierkante meters en is even schaalbaar als de PCR van kozijnmaten 1480 x 2180 mm en 1230 x 1480 mm. Deze manier van rekenen en vergelijken geeft opdrachtgevers, architecten en bouwbeheerders inzicht en concrete handvatten om de milieuprestaties van een gebouw te berekenen.
Kunststof is een materiaal met een lange levensduur. Het hoogwaardige kunststof dat gebruikt wordt voor kozijnen geeft ook nog eens een goede isolatie en minimaal onderhoud. Een extra voordeel is de verlenging van de levensduur door recycling. Na het gebruik van gemiddeld 75 jaar, komt het volledig terug in de keten via het VKG Recyclingsysteem.
Sinds ruim twee decennia zamelt het VKG Recyclesysteem kozijnen in. De oude verwijderde kozijnen van een renovatie- of sloopproject worden in een container op de bouwplaats ingezameld of ingeleverd bij een van de VKG Keurmerkfabrikanten. Bij vervanging in de particuliere sector zorgt de leverancier van de nieuwe kozijnen voor de afvoer en daarmee de recycling van de oude kozijnen.
Naast renovatie heeft de branche ook te maken met restmateriaal uit de productie, zoals zaagafval. Van dit restmateriaal maken de profielsystemen nieuwe profielen om vervolgens onderdeel te worden van een nieuw kozijn.
Momenteel wordt 76% van de afgeschreven kunststof kozijnen verwerkt in het VKG Recyclesysteem, vanzelfsprekend moet dit 100% worden. Als branchevereniging dragen we die verantwoordelijkheid en is het onze missie om ervoor te zorgen dat alle opdrachtgevers en bouwers hiervan weten en bijdragen.
Al zijn er volop ontwikkelingen ten aanzien van bio-attributed kunststof, linksom of rechtsom zal ook onze branche te maken krijgen met grondstofschaarste, net als de hele bouwwereld en vele andere branches. De schaarste maakt afgeschreven materiaal waardevol, het is geen afval meer maar de start van iets nieuws. Het grote voordeel van kunststof is dat het geen kwaliteitsverlies lijdt, het blijft die kwaliteit en dus waarde behouden. Omdat het waarde behoudt, is het voor de branche wenselijk om in de toekomst eigenaar te blijven van het product en daarmee van het afval. Daarmee willen we zeker stellen dat elk kozijn dat vrijkomt bij renovatie terugkomt in het systeem.
Verduurzamen is een gezamenlijke inspanning die over branches heengaat. Buiten de gebaande paden treden voor een missie waarin we gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen. VKG is voorstander van de handen ineenslaan, de ander inspireren en zelf geïnspireerd raken, op visieniveau en praktisch. De focus van onze branche blijft onverminderd gericht op verdere vernieuwing, verduurzaming en het circulair maken van product en materiaal.
Stichting NMD
Stichting NMD is een onafhankelijke organisatie die het mogelijk maakt om een eenduidige berekening van de milieuprestatie van bouwwerken in de Nederlandse context te kunnen maken. De stichting beheert de database met milieuverklaringen, voorheen genoemd productkaarten, die we de Nationale Milieudatabase (NMD) noemen.